Czy wiesz, że wietnamska kuchnia została uznana za jedną z najzdrowszych na świecie? Dzięki dużej ilości świeżych warzyw i owoców oraz niskiej zawartości tłuszczu dania są nie tylko smaczne, ale i zdrowe. Zapraszamy w niezwykłą podróż kulinarną przez Wietnam – kraj, gdzie każdy kęs to eksplozja smaków, a każda uliczka kryje kulinarne skarby. Od parującego pho w Hanoi po pikantne kimchi w Ho Chi Minh – przygotuj się na prawdziwą ucztę dla zmysłów. Zaczynamy!

Spis treści

1. Pho – serce wietnamskiej kuchni
2. Kimchi po wietnamsku – fuzja smaków
3. Street food – kulinarna przygoda na ulicach miast
4. Regionalne specjały – od północy po południe
5. Etykieta przy stole – jak jeść jak miejscowi?
6. Napoje i desery – słodkie zakończenie podróży

Pho – serce wietnamskiej kuchni

Pho to nie tylko zupa – to kulinarny symbol Wietnamu, który zdobył serca (i żołądki) smakoszy na całym świecie. Ta aromatyczna potrawa ma swoje korzenie w północnym Wietnamie, gdzie na początku XX wieku uliczni sprzedawcy zaczęli serwować ją jako pożywne śniadanie dla robotników.

Pho narodziło się jako fuzja wietnamskich tradycji kulinarnych i wpływów francuskiej kolonizacji. Długo gotowany bulion wołowy, przyprawiony gwiazdkami anyżu, cynamonem i goździkami, stał się bazą dla delikatnych płatów wołowiny i makaronu ryżowego. Do oryginalnego pho używa się makaronu ryżowego, znanego jako bánh phở, który jest delikatny i lekko sprężysty. Z czasem pho ewoluowało, zyskując regionalne odmiany i stając się narodowym daniem Wietnamu.

Regionalne odmiany pho:

• Pho Bac (północne pho): charakteryzuje się czystym, wyrazistym smakiem bulionu i oszczędnością dodatków. Serwowane głównie z wołowiną.
• Pho Nam (południowe pho): słodsze w smaku, z bogatszym wyborem ziół i kiełków. Często podawane również z kurczakiem (pho ga).

Pamiętaj, że najlepsze pho często znajdziecie w niepozornych lokalach w Hanoi i Ho Chi Minh City, gdzie kolejki miejscowych są najdłuższe!

Kimchi po wietnamsku – fuzja smaków

Choć kimchi kojarzy się przede wszystkim z kuchnią koreańską, w Wietnamie ta fermentowana przystawka zyskała własny, unikalny charakter. Wietnamskie kimchi to fascynujący przykład kulinarnej fuzji, która powstała na styku dwóch bogatych tradycji kulinarnych.

Wpływ koreańskiej kuchni na wietnamskie smaki

Wpływ koreańskiej kuchni na Wietnam sięga lat 60. XX wieku, kiedy to wielu Koreańczyków przybyło do kraju w czasie wojny wietnamskiej. Z czasem, koreańskie smaki zaczęły przenikać do lokalnej kuchni, tworząc nowe, fascynujące połączenia.

Różnice między tradycyjnym a wietnamskim kimchi:

• Składniki: wietnamskie kimchi często zawiera lokalne warzywa, takie jak szpinak wodny czy bambusowe pędy.
• Przyprawy: kiszonki z Wietnamu są mniej ostre niż koreański oryginał, ale z dodatkiem typowo wietnamskich składników jak sos rybny.
• Konsystencja: zazwyczaj bardziej chrupiące i świeże, krócej fermentowane niż wersja koreańśka.

Popularne dania z kimchi w menu wietnamskich restauracji

1. Kimchi fried rice (Com chien kimchi) – smażony ryż z dodatkiem kimchi i jajka sadzonego.
2. Kimchi soup (Canh kim chi) – rozgrzewająca zupa idealna na chłodniejsze dni w północnym Wietnamie.
3. Banh mi kimchi – tradycyjna wietnamska kanapka z dodatkiem kimchi.

Street food – kulinarna przygoda na ulicach miast

Wietnamski street food to nie tylko sposób na szybki posiłek – to prawdziwa uczta dla zmysłów. Kolorowe ulice pulsują życiem, a aromaty unoszące się znad mobilnych kuchni przyciągają zarówno miejscowych, jak i turystów. To właśnie tu bije serce wietnamskiej kuchni!

Najpopularniejsze dania street food w Wietnamie

Wietnamczycy często jedzą dania ze street foodu przy małych plastikowych stołkach przy ulicy, co dodaje lokalnego klimatu. Za niewielką kwotę można spróbować wielu różnych potraw, które są esencją wietnamskiej kuchni. Na które pozycje w menu szczególnie zwrócić uwagę?

1. Bánh mì – to popularna wietnamska kanapka, która łączy w sobie wpływy kuchni francuskiej i lokalnych smaków. Składa się z chrupiącej bagietki z wędlinami, warzywami i sosami, takimi jak majonez lub sos sojowy. Marynowane marchewki i rzodkiew japońska (daikon) dodają chrupkości i świeżości.
2. Bún Chả – to popularne wietnamskie danie! Tworzy je grillowana na węglu drzewnym wieprzowina z makaronem ryżowym (bún) i ziołami. Całość dopełnia charakterystyczny słodko-kwaśny sos nước chấm.
3. Goi cuon – to wietnamskie spring rolls, podawane najczęściej z krewetkami lub wieprzowiną. Mięso w towarzystwie warzyw i ziół, takich jak mięta i kolendra, zawijane jest w papier ryżowy. Smaczna przekąska występuje także w wersji wegetariańskiej.
4. Banh xeo – chrupiący naleśnik z nadzieniem z krewetek i kiełków fasoli. Charakteryzuje się chrupiącą konsystencją i bogatym smakiem. Serwowane najczęściej  z sałatą i sosem do maczania.
5. Com tam – znane także jako "łamany ryż" z grillowaną wieprzowiną i warzywami. Do przygotowania używa się „łamanego ryżu”, który ma nieco inną teksturę i smak niż tradycyjny ryż jaśminowy. Jest to popularny wybór na lunch lub kolację.

Bezpieczeństwo jedzenia na ulicy – praktyczne wskazówki

• Wybieraj stoiska oblężone przez miejscowych – to znak nie tylko popularności, ale przede wszystkim dobrej jakości i świeżości składników.
• Zwracaj uwagę na higienę – przypatrz się, czy sprzedawca używa rękawiczek? Czy naczynia są czyste?
• Unikaj surowych warzyw i owoców, które mogły być myte w nieprzegotowanej wodzie.
• Zawsze miej przy sobie chusteczki antybakteryjne. Możesz też zaopatrzyć się we własne pałeczki. 

Planując poznawanie wietnamskiej kuchni na targach street food, warto wiedzieć, że już w 2011 roku w Wietnamie wprowadzono przepisy dotyczące sprzedaży żywności na ulicy, które wymagają od sprzedawców spełnienia określonych norm sanitarnych. Przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności można cieszyć się autentycznymi smakami tego kraju bez obaw o zdrowie. „Jedzenie na ulicy” to nie tylko posiłek, ale także okazja do obserwacji codziennego życia Wietnamczyków i nawiązania kontaktu z lokalną kulturą. Nie bój się eksperymentować i pytać sprzedawców o ich specjalności – często kryją się za nimi fascynujące historie!

Sprawdź też: Odkryj tajemnice street food w Bangkoku – kulinarna przygoda

Regionalne specjały – od północy po południe

Wietnam to kraj o niezwykłej różnorodności kulinarnej, gdzie każdy region szczyci się własnymi specjałami. Podróż od północy do południa to nie tylko zmiana krajobrazów, ale przede wszystkim fascynująca przygoda kulinarna. Poznaj charakterystyczne cechy kuchni poszczególnych regionów Wietnamu.

Kuchnia północnego Wietnamu – wpływy chińskie

Północ Wietnamu, z historyczną stolicą Hanoi, charakteryzuje się subtelnymi smakami i wyraźnymi wpływami chińskimi. Kluczowe cechy kuchni północnego Wietnamu to:

• mniej ostre i słodkie dania w porównaniu z południem,
• częste użycie czarnego pieprzu zamiast chili,
• popularne techniki: gotowanie na parze i smażenie w głębokim tłuszczu.

Polecane dania:

1. Bún Chả – grillowana wieprzowina z makaronem ryżowym i słodko-kwaśnym sosem nước chấm.
2. Cha ca –  grillowana ryba, marynowana w mieszance przypraw, w tym kurkumy, czosnku, imbiru i sosu rybnego. Serwowana z makaronem ryżowym (bún)
3. Banh cuon – delikatne naleśniki, które są przygotowywane z mąki ryżowej i tapioki. Zazwyczaj nadziewane mięsem, grzybkami mun i cebulą.

Centralne wybrzeże – owoce morza i pikantne zupy

Środkowy Wietnam słynie z wyrafinowanych dań królewskiej kuchni Hue oraz świeżych owoców morza. Kuchnię środkowego Wietnamu rozpoznasz po:

• intensywnych, często pikantnych smakach z różnorodnością przypraw i ziół
• bogactwie owoców morza
• mniejszych porcjach, ale większej różnorodności dań, co pozwala na degustację wielu smaków podczas jednego posiłku.

Polecane dania:

1. Cao Lầu – danie z Hoi An, składa się z grubego makaronu ryżowego, grillowanej wieprzowiny, świeżych warzyw i aromatycznych ziół. Całość podawana jest w niewielkiej ilości bulionu. Makaron do cao lầu powinien być przygotowywany w wodzie z lokalnych źródeł, co ma nadać mu unikalny smak.
2. Mi Quang – makaron ryżowy z krewetkami, wieprzowiną i orzechami (Da Nang). Często serwowany jest z bulionem. Rozpoznasz go po charakterystycznym żółtym kolorze, który zawdzięcza kurkumie. 
3. Bánh Xèo –  chrupiące naleśniki ryżowe nadziewane krewetkami lub wieprzowiną i kiełkami fasoli. Podawane są z sałatą i sosem do maczania. Nazwa "bánh xèo" oznacza "smażenie" i odnosi się do dźwięku, jaki wydaje ciasto podczas smażenia.

Południowy Wietnam – słodkie i ostre smaki

Południe, z dynamicznym Ho Chi Minh City (dawniej Sajgon), oferuje kuchnię pełną kontrastów. Często łączy smaki słodkie z kwaśnymi, co jest widoczne w wielu potrawach. Kluczowe cechy to:

• częste użycie cukru palmowego,  mleka kokosowego i chili, co podkreśla charakter kuchni z południa
• obfitość świeżych ziół i warzyw, co nadaje potrawom lekkości i intensywności aromatów
• Widoczne pływy kuchni khmerskiej i tajskiej

Polecane dania:

1. Bánh Xèo – chrupiący naleśnik z krewetkami lub wieprzowiną i kiełkami fasoli
2. Cơm Tấm – "łamany ryż" z grillowaną wieprzowiną
3. Bún Riêu – zupa makaronowa na bazie pomidorów i krabów, często podawana z świeżymi ziołami i marynowanymi warzywami.

To tylko wierzchołek kulinarnej góry lodowej! Każdy region, a nawet miasto w Wietnamie ma swoje unikalne specjały. Nie bójcie się pytać miejscowych o ich ulubione dania – często to właśnie oni znają najlepsze, ukryte perełki lokalnej gastronomii.

Etykieta przy stole – jak jeść jak miejscowi?

Wietnamska kultura kulinarna to nie tylko smaki i aromaty, ale również bogactwo tradycji i zwyczajów związanych z jedzeniem. Poznanie podstawowych zasad etykiety przy stole nie tylko pomoże uniknąć niezręcznych sytuacji, ale także pogłębi doświadczenie kulturowe. Poznaj najważniejsze aspekty wietnamskiego savoir-vivre'u!

Używanie pałeczek

• Trzymaj pałeczki w prawej ręce, nawet jeśli jesteś leworęczny.
• Nie wbijaj pałeczek pionowo w ryż – kojarzy się to z kadzidłami na pogrzebie.
• Nie wskazuj pałeczkami na innych ludzi ani nie używaj ich do przekładania jedzenia z półmisków na talerz.

Kolejność jedzenia

• Starsze osoby zawsze zasiadają do stołu i zaczynają posiłek jako pierwsze.
• Poczekaj, aż wszyscy będą mieli jedzenie przed sobą, zanim zaczniesz jeść. Posiłek w Wietnamie rozpoczyna gospodarz.

Dzielenie się jedzeniem

• Wietnamczycy zwykle zamawiają kilka dań, którymi dzielą się ze współtowarzyszami. Posiłek to nie tylko sposób na głód, ale też okazja do rozmów i nawiązania kontaków.
• Używaj łyżki do nakładania jedzenia na swój talerz, nie jedz bezpośrednio ze wspólnych naczyń.
• Najpierw na talerzu powinny znaleźć się warzywa i ryż. Mięso nakładaj na końcu. Należy brać małe porcje i uzupełniać je w miarę jedzenia, zamiast nakładać dużą ilość na talerz na początku.

Zachowanie przy stole

• Pozostawienie resztek na talerzu może sygnalizować, że posiłek był wystarczający i smakował.
• Nie dmuchaj na gorące jedzenie – poczekaj, aż ostygnie.

Wspólne posiłki – znaczenie w wietnamskiej kulturze

Wspólne jedzenie to fundament wietnamskiego życia społecznego. To czas nie tylko na zaspokojenie głodu, ale przede wszystkim na budowanie i wzmacnianie relacji. 

1. Czas na rozmowę: posiłki to okazja do wymiany nowości i dyskusji. Nie spiesz się z jedzeniem.
2. Gościnność: Wietnamczycy są niezwykle gościnni. Jeśli zostaniesz zaproszony na posiłek, to wielki zaszczyt. Odmowa jest uważana za niegrzeczną. Należy przyjąć zaproszenie i spróbować jedzenia oferowanego przez gospodarza.
3. "Mot, hai, ba, yo!": Przed rozpoczęciem posiłku lub picia należy powiedzieć „Mời cả nhà ăn cơm” (zapraszam wszystkich do jedzenia). Ten wietnamski toast jest wyrazem gościnności.

Wietnamczycy są zazwyczaj wyrozumiali wobec obcokrajowców, ale docenią twoje starania, by przestrzegać lokalnej etykiety.

Napoje i desery – słodkie zakończenie podróży

Wietnamska przygoda kulinarna nie kończy się na daniach głównych. Napoje i desery stanowią integralną część lokalnej kultury kulinarnej, oferując orzeźwienie w upalne dni i słodkie akcenty na zakończenie posiłku.

Wietnamska kawa – fenomen i sposoby parzenia

Wietnamska kawa to prawdziwy fenomen na skalę światową. Charakteryzuje się intensywnym smakiem i kremową konsystencją. Na uwagę zasługuje także sposób parzenia! To właśnie Wietnam jest drugim na świecie producentem kawy robusta, która ma wyższą zawartość kofeiny i głęboki smak. 

Phin, czyli tradycyjny wietnamski zaparzacz, pozwala na powolne parzenie kawy. Dzięki temu uzyskuje się bogaty smak i aromat. Kawa parzona w ten sposób może być podawana na ciepło lub schłodzona z dodatkiem lodu. 

Chcesz wypić kawę jak prawdziwy Wietnamczyk? Dodaj do espresso ubite żółtka jajek i skondensowane mleko! Właśnie w ten sposób w Wietnamie przygotowuje się gesty i słodki napój kawowy, który wyśmienicie smakuje (nie tylko) o poranku. 

Herbaciane ceremonie – wpływ chińskiej kultury

Picie herbaty w Wietnamie to nie tylko sposób na orzeźwienie, ale też symbol gościnności i szacunku. Ceremonie herbaciane często odbywają się podczas spotkań rodzinnych, towarzyskich oraz w trakcie ważnych uroczystości. Popularne są różne rodzaje herbat, w tym zielona herbata (trà xanh), czarna herbata (trà đen) oraz herbata jaśminowa (trà nhài). Każdy typ ma swoje unikalne właściwości i smaki.

Ceremonia herbaciana obejmuje staranne przygotowanie napoju. Liście herbaty są parzone w gorącej wodzie, a napój podawany jest w małych filiżankach. Tradycyjnie, herbata jest parzona wielokrotnie, a każdy napar ma inny smak. 

Słodkie przysmaki – od Chè po Bánh trôi nước

Wietnam jest znany z różnorodności deserów, które często łączą lokalne składniki i tradycyjne metody przygotowania. Słodkie przekąski nie tylko cieszą podniebienie, ale także mają głębokie znaczenie kulturowe. Wiele z nich jest związanych z tradycjami i świętami, takimi jak Tết (wietnamski Nowy Rok). 

Najpopularniejsze desery to Chè i Bánh trôi nước. 

Chè to ogólny termin odnoszący się do różnych rodzajów puddingów i deserów, które mogą zawierać składniki, takie jak fasola mung, tapioka, owoce i mleko kokosowe. Chè występuje w wielu wariantach, w tym:

• Chè trôi nước: to kulki z mąki ryżowej nadziewane pastą z fasoli mung, podawane w słodkim syropie imbirowym
• Chè ba màu: to kolorowy deser składający się z trzech warstw, często z dodatkiem fasoli, tapioki i mleka kokosowego.

Bánh trôi nước przygotowywane jest głównie z mąki ryżowej (glutinous rice flour) i nadziewane słodką pastą z cukru trzcinowego. W niektórych wersjach może być również nadziewane pastą z zielonej fasoli mung. Deser gotowany jest w wodzie, a gdy kulki wypływają na powierzchnię, oznacza to, że są gotowe do spożycia. Bánh trôi nước jest często spożywane podczas Tết, czyli wietnamskiego Nowego Roku, oraz innych ważnych uroczystości. Symbolizuje jedność rodziny oraz harmonię w życiu. 

Pamiętaj, że wietnamskie desery często są mniej słodkie niż ich zachodnie odpowiedniki i mogą zawierać nietypowe składniki jak fasola czy zioła.

Kulinarna podróż po Wietnamie to nie tylko jedzenie – to doświadczenie kultury, historii i gościnności tego fascynującego kraju. Bądź otwarty na nowe smaki, rozmawiaj z lokalsami o ich ulubionych potrawach i ciesz się każdym kęsem tej niezwykłej przygody. Xin mời!